Jedzenie w puszkach, czyli konserwy pełne… no właśnie czego?

Konserwy pełne… nieświadomości?

Z różnych powodów nie zawsze chcemy lub możemy sięgać po świeże produkty do przygotowywania posiłków. Korzystamy wtedy z zakonserwowanych zapasów lub półproduktów, które pomagają przygotować posiłek. Do wyboru mamy różne formy konserwacji przedłużające świeżość produktów. Część z tych form możemy wykonać sami w domowych warunkach o czym pisałam w ostatnim artykule. “Konserwowanie żywności – jaka forma jest najzdrowsza?”. Jedną z form konserwacji jest pasteryzacja, czyli poddawanie żywności obróbce termicznej. 

Warunkiem, który przedłuża świeżość produktów pasteryzowanych jest szczelność opakowania, w którym przechowujemy żywność. Taką szczelność zapewniają metalowe puszki lub odpowiednio przygotowane słoiki. Jedzenie w słoikach możemy kupić w sklepie, albo przygotować samodzielnie w domowych warunkach. Natomiast jedzenie w puszkach możemy tylko kupić, bo nie da się go samodzielnie zakonserwować w domu. I właśnie tą metodę konserwacji opiszę tym razem.

Jedzenie w puszkach potocznie nazywamy konserwami, ale nazwa ta dotyczy wszystkich poddanych pasteryzacji produktów. Hermetycznie zamknięta w słoikach lub puszkach żywność może być przechowywana nawet przez kilka lat. W dodatku odpowiednio przechowywana nie traci swoich właściwości i zachowuje smak.

Wielu z nas nie sięga po jedzenie w puszkach uważając, że to same zło. Uważamy, że konserwy są pełne… no właśnie, sami nie wiemy czego, ale wiemy, że lepiej ich unikać. A może warto poznać nie tylko wady, ale także zalety konserw? Mam nadzieję, że tym artykułem rozwieję Wasze wątpliwości i zachęcę do sięgania po jedzenie w puszkach.

Jak poznać, że zakonserwowane opakowanie jest szczelne?

Jedzenie w puszkach i słoikach jest chronione przed bakteriami i czynnikami zewnętrznymi dzięki szczelności opakowania. Szczelność opakowań chroni też przed przedostawaniem się powietrza, które wpływa na psucie się jedzenia, bo wiele bakterii żywi się tlenem. Tylko szczelnie zamknięte jedzenie jest bezpieczne i możemy jeść je nawet po upływie dłuższego czasu. Kupując lub przechowując jedzenie w puszkach i słoikach zwróćmy uwagę na opakowanie.

Jeśli zauważymy w sklepie, że puszka jest wgnieciona, wybrzuszona lub pęknięta, nie kupujmy jej, bo to bardzo ryzykowne. Każde uszkodzenie puszki może niekorzystnie wpłynąć na jej zawartość. Może okazać się, że puszka nie jest już szczelna i dostały się do niej drobnoustroje. Takie jedzenie w puszkach może być już zepsute i nie powinniśmy go spożywać. 

To samo dotyczy szczelności słoików. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na zakrętkę słoika. Jeśli jest ona wypukła i po naciśnięciu daje się wcisnąć, wydając charakterystyczny odgłos klikania to znak, że słoik nie jest szczelnie zamknięty, a jedzenie w nim zawarte może być zepsute. Podczas pierwszego otwierania słoika z zakonserwowanym jedzeniem powinniśmy poczuć opór i usłyszeć odgłos otwierania. Raz rozszczelniona zakrętka będzie wypukła. Można to zauważyć np. gdy zużyjemy część zawartości słoika, a resztę chcemy przechować na później. 

Pamiętajmy, że nieszczelnie zamknięty słoik nie może być długo przechowywany. Jeśli wiemy, że szybko nie sięgniemy po pozostałą część, lepiej na nowo zagotować ją w słoiku, uszczelniając zakrętkę. Aby mieć większą pewność, że zakrętka dobrze zabezpieczy słoik, po zagotowaniu go w domu, postawmy słoik do góry nogami. Ciepło sprawi, że gumki na zakrętce się rozszerzą, będą też bardziej elastyczne i szczelniej dopasują nakrętkę do słoika.

Jedzenie w puszkach – wygodne gotowe posiłki

Jedzenie w puszkach to najczęściej gotowe do spożycia produkty mięsne, wędliny, pasztety, ryby w oleju, pomidorach i innych zalewach oraz sałatki rybne i paprykarze. Takie jedzenie w puszkach jest bardzo popularne i często wybieramy je na wakacje, biwaki i w miejsca, w których dostęp do jedzenia mamy ograniczony. Dodatkową zaletą popularnych puszek jest to, że łatwo je zapakować. Nie zajmują dużo miejsca i nie musimy martwić się, że je uszkodzimy. Pakując na drogę jedzenie w słoikach musimy bardziej uważać, by słoik się nie zbił i nie wybrudził wszystkiego wkoło.

Ale jedzenie w puszkach to również różne przetwory z owoców i warzyw, z których możemy zrobić inne dania. Chętnie sięgamy po nie głównie dlatego, że są wygodnie przygotowane. Warzywa i owoce są umyte, obrane ze skórki i pozbawione niejadalnych części. Możemy kupić np. pokrojone pomidory bez skóry doprawione ziołami lub krążki ananasa, połówki brzoskwiń i różne mieszanki warzywne i owocowe, które mogą być wykorzystane do przygotowywania potraw. 

Oczywiście to tylko przykłady, bo takich przetworów jest bardzo dużo i cały czas pojawiają się nowe propozycje na jedzenie w puszkach, które ma zapewnić nam wygodę. Ponieważ jedzenie w puszkach można długo przechowywać, warto mieć je w zapasie, bo często pomaga szybko przygotować posiłek. Niektóre puszki zawierają już gotowy posiłek np. zupę lub fasolkę po bretońsku.

Pamiętajmy, że jedzenie w puszkach to również tak zwana mokra karma dla naszych pupili psów i kotów. Podawanie takiej karmy zapewnia wygodę dla właścicieli i atrakcyjniejszy od karmy suchej smak dla zwierzaków. Dodatkową zaletą gotowego jedzenia jest jego odpowiednie zbilansowanie, które dostarcza zwierzętom potrzebnych składników odżywczych.

Czy metalowe opakowania są szkodliwe?

Niewiele wiedząc o metalowych opakowaniach, jedzenie w puszkach omijamy szerokim łukiem. Puszki jako opakowania zawierają w składzie aluminium. Występuje on jednak w niewielkich ilościach, które uważane są za nieszkodliwe. Z niewielkimi dawkami aluminium mamy do czynienia na co dzień stosując kosmetyki lub przyjmując leki. Puszki mogą zawierać też szkodliwy bisfenol A zwany BPA. To właśnie on sprawia, że jedzenie w puszkach uważane jest za niezdrowe. Jednak zawartość BPA w puszkach również jest niewielka i niezagrażająca zdrowiu. 

Uważamy, że jedzenie w puszkach jest niezdrowe, bo puszki zawierają BPA, ale często nie wiemy, że BPA to składnik dodawany też do opakowań plastikowych, zwłaszcza butelek po które chętnie sięgamy. Zresztą lista przedmiotów zawierających bisfenol jest bardzo długa. Przy okazji polecam ciekawie napisany artykuł na temat BPA, który przybliży Wam ten składnik. Jeśli nadal obawiacie się aluminium i BPA to wybierajcie produkty pakowane w metalowe opakowania, które nie zawierają tych składników. Taka informacja powinna znajdować się na opakowaniu, bo producenci, którzy nie używają aluminium i bisfenolu A chętnie nas o tym poinformują.

Ze względu na możliwość występowania tych szkodliwych związków jedzenie w puszkach nie jest polecane osobom uczulonym na aluminium, chorującym na niewydolność nerek oraz co bardzo ważne kobietom w ciąży i małym dzieciom. W przypadku dzieci, nie występuje typowo dedykowane im jedzenie w puszkach. Gotowe posiłki dla małych dzieci znajdziemy najczęściej zakonserwowane w słoiczkach.

Słoiki i saszetki z jedzeniem zamiast konserw

Słoiki są zdrowszą alternatywą dla metalowych puszek i wybór konserwowej żywności zamkniętej w słoikach jest ogromny. Wadą słoików jest ich kruchość i niebezpieczeństwo stłuczenia. Dlatego coraz częściej w sklepach można spotkać produkty pakowane w tuby i saszetki. Tak przechowywana żywność też ma zapewnioną szczelność przedłużającą trwałość produktu. Zaletą tubek i saszetek jest ich lekkość i elastyczność ułatwiająca przechowywanie i transport. Niestety takie opakowania też mają wady, bo często zawierają plastik, którego i tak wszędzie jest pełno. Biorąc pod uwagę ekologię, metalowe puszki i szklane słoiki są lepszym wyborem, bo możemy poddać je recyklingowi.

Pamiętajmy, że wszystkie opakowania przeznaczone do przechowywania żywności powinny zawierać odpowiedni atest. Nie mogą też wpływać negatywnie na przechowywane w nich jedzenie oraz na jego smak, zapach i konsystencję. Kierując się tymi wytycznymi możemy uznać, że jedzenie w puszkach jest bezpieczne. Często jednak można spotkać się z zarzutami, że puszki nadają jedzeniu metaliczny smak i zapach. To też często zależy od jakości wybieranych produktów. Przemysł spożywczy bardzo się rozwija i większość producentów dba o jakość swoich produktów i opakowań wybieranych do ich przechowywania.   

Czy jedzenie w puszkach zawiera witaminy i minerały?

Jako konsumenci jesteśmy coraz bardziej świadomi i zwracamy uwagę na to, by jedzenie było zdrowe. “Zdrowe jedzenie w sklepie, czyli które działy wybierać”. Wiemy też, że jak najczęściej powinniśmy sięgać po produkty nieprzetworzone, bo każda obróbka pozbawia żywność wartości odżywczych. Wielu z nas zastanawia się więc, czy żywność konserwowana wysoką temperaturą jest zdrowa. 

Wprawdzie pasteryzacja może niszczyć część witamin, dotyczy to zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w wodzie C i B. Jednak zniszczeniu ulega niewielka ilość witamin. Natomiast witaminy rozpuszczalne w tłuszczach A, E, K i D nie ulegają zniszczeniu podczas pasteryzacji. “Witaminy i ich naturalne źródła pochodzące z żywności”. Nie powinniśmy tak bardzo obawiać się utraty witamin, bo przygotowując posiłek często poddajemy produkty obróbce termicznej. Używając nawet świeżych produktów możemy stracić część witamin stosując większość metod termicznych. “Gotowane, smażone, pieczone – ciepło i zdrowo na żołądku”.

Pasteryzacja, czyli wysoka temperatura nie niszczy składników mineralnych w produktach. “Składniki mineralne w pożywieniu – gdzie i po co ich szukać?”. Pasteryzacja czasem też zwiększa przyswajalność niektórych przeciwutleniaczy. Dotyczy to likopenu w pomidorach i beta-karotenu w marchewce. Więcej przeciwutleniaczy, które chronią organizm przed starzeniem i chorobami zyskuje także kukurydza.

Bardzo istotne jest również to, że pasteryzacja nie wpływa na ilość węglowodanów, białek i tłuszczów. Zbilansowanie tych składników żywnościowych zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu. “Zbilansowana dieta ONZ – zdrowa dieta odchudzająca”. Cenną zaletą jest to, że ryby w konserwach nie tracą kwasów tłuszczowych omega 3 i innych wartościowych składników, w tym witamin A, E, D i B.

Jaki skład ma jedzenie w puszkach?

Musimy pamiętać, że jedzenie w puszkach jest zdrowe, smaczne, wygodne i tanie, ale tylko w przypadku, kiedy zawiera dobre składniki. Jak w przypadku każdej żywności, niezależnie od tego jak jest produkowana czy przechowywana, wszystko zależy od tego co zawiera w składzie. “Zdrowy skład pieczywa i czego w nim być nie powinno”. Dlatego musimy czytać etykiety i zwracać uwagę na obecność sztucznych konserwantów, barwników, aromatów i wypełniaczy. Oprócz tego sprawdźmy co naprawdę zawiera przyciągające nasz wzrok w sklepie jedzenie w puszkach.

Szczególną uwagę zwracajmy na skład konserw mięsnych i rybnych. Najlepiej kupować mięso i ryby w kawałkach niż w formie sałatek i pasztetów. Cała szprotka będzie zwierała więcej ryby niż np. paprykarz lub sałatka rybna. Mieszanki często charakteryzują się dużą ilością wypełniaczy i może okazać się, że w konserwie rybnej, ryby jest najmniej. To samo dotyczy konserw mięsnych, w szczególności pasztetów. Takie jedzenie w puszkach może zawierać MOM, czyli mięso oddzielane mechanicznie oraz wszystko to co zostało po obróbce mięsa. Dlatego czytanie etykiet jest bardzo ważne, jeśli zależy nam, by kupić i spożywać dobrej jakości jedzenie w puszkach.

Jedzenie w puszkach pełne cukru i soli

Konserwowanie żywności kupowanej w puszkach czy słoikach polega na pasteryzacji, która niszczy drobnoustroje i chroni żywność przed powietrzem i zanieczyszczeniami. Do tak konserwowanej żywności nie powinny być dodawane sztuczne konserwanty, bo to wysoka temperatura i szczelność opakowań powinny zapewnić właściwą konserwację.

W przemyśle spożywczym sól i cukier wykorzystuje się jako naturalne konserwanty. Jedzenie w puszkach i słoikach często charakteryzuje się tym, że zawiera za dużo soli i cukru. Składniki te nie wpływają za bardzo na smak, bo nikt nie chciałby jeść takiego pożywienia, ale niekorzystnie wpływają na nasze zdrowie. I właśnie zbyt duża ilość soli i cukru sprawia, że jedzenie w puszkach i słoikach uważane jest za niezdrowe. 

Nadmiar cukru w codziennej diecie może doprowadzić do otyłości, cukrzycy i chorób serca. Natomiast sól wpływa na podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi, zatrzymuje nadmiar wody w organizmie i niekorzystnie wpływa na pracę nerek. “Zioła zastępujące sól, czyli naturalne zamienniki soli”. Gotowe posiłki z puszek powinniśmy jeść okazjonalnie, a owoce i warzywa traktować jako półprodukty wykorzystywane do przyrządzania posiłków. Kiedy dodamy do nich inne produkty, proporcje soli i cukru się zmniejszą. Nadmiar soli i cukru możemy też ograniczyć przepłukując wodą konserwowe owoce i warzywa.

Witaminy ze świeżych owoców i warzyw, czy puszek?

Jedzenie w puszkach, a zwłaszcza tak zakonserwowane owoce i warzywa mogą być dla nas zdrowym i ciekawym uzupełnieniem jesiennej diety. “Jesienna dieta, czyli jak podnieść odporność pożywieniem”. Jesienią i zimą mamy ograniczony dostęp do świeżych warzyw i owoców, które powinny być częścią naszej diety niezależnie od pory roku. Warzywa i owoce dostępne w okresie jesienno zimowym często nie mają, ani smaku, ani zapachu. A jedyne co mają, to wysoką cenę. 

Pamiętajmy też, że najwięcej witamin posiadają świeżo zebrane owoce i warzywa. Nie służy im ani długie przechowywanie, ani długi transport. Zmienna temperatura, światło i upływający czas pozbawiają je kolejnych części witamin. I tak może okazać się, że warzywa i owoce z puszek są bardziej wartościowe od tych ze sklepu poza sezonem. Mając ograniczony dostęp do owoców i warzyw oraz rezygnując z tych zamkniętych w puszkach, nie dostarczymy sobie żadnych witamin. A przecież niby tak walczymy o witaminy, że nie sięgamy po pozbawione ich częściowo jedzenie w puszkach.

Przy okazji przypominam, że bardzo dobrym wyborem są też mrożone warzywa i owoce, które zawierają bardzo dużo witamin i innych składników odżywczych. “Mrożonki warzywne i owocowe – nie unikaj, bo są zdrowe!”. Życzę Wam, by zarówno mrożone jak i zapuszkowane owoce i warzywa dały nie tylko zdrowie, ale i namiastkę lata w chłodniejsze i mniej słoneczne dni.

Ana