Mrożonki warzywne i owocowe – nie unikaj, bo są zdrowe!

Zimą tęsknimy za owocami i warzywami

W środku zimy jesteśmy przyzwyczajeni do ograniczonego wyboru świeżych warzyw i owoców. Mamy świadomość, że to nie jest najlepszy czas na tego typu produkty. Wprawdzie działy warzywno-owocowe w sklepach nie świecą pustkami, ale wygląd i ceny oferowanych produktów nie zachęcają do zakupów, nie wspominając o smaku. Im bliżej wiosny tym bardziej tęsknimy za smakiem świeżych owoców i warzyw. Coraz częściej zerkamy na mrożonki warzywne i owocowe. Korci nas, by przypomnieć sobie smak niektórych warzyw i owoców chociaż mamy świadomość, że to nie to samo, co ich świeże odpowiedniki. A na dodatek w głowie kołacze się myśl “czy mrożonki są zdrowe?”. 

Tak często słyszymy, żeby wybierać tylko świeżą i jak najmniej przetworzoną żywność, że aż boimy się spróbować czegoś innego. W dodatku oglądając różne programy kulinarne ze sławnymi kucharzami, którzy krzywią się na słowo mrożonki, zamrażarki w sklepie wolimy omijać szerokim łukiem. Ale czy dobrze robimy, czy mrożonki warzywne i owocowe naprawdę są takie złe? Czy tak przechowywane owoce i warzywa są gorsze od swojej świeżej wersji i aż tak mogą nam zaszkodzić, że lepiej ich unikać?

Czy mrożonki warzywne i owocowe są zdrowe?

Sama długo kojarzyłam słowo “mrożonki” z żywnością gorszej kategorii i przyznam szczerze, że to głównie za sprawą wspomnianych szefów kuchni. Długo zajęło mi przekonanie się, że im chyba bardziej chodzi o mrożone ryby, pizzę, czy inne dania, a nie o mrożone warzywa i owoce. Zgłębiłam temat i już od wielu lat mrożonki warzywne i owocowe mają swoje miejsce w mojej zamrażarce. 

Bardzo często mrożonki warzywne i owocowe pomagają mi w trakcie mojej ulubionej diety Odchudzanie Na Zawołanie, którą często stosuję na przełomie zimy i wiosny. W trakcie diety staram się przynajmniej raz dziennie zjeść jakieś owoce. A w sklepach zimą ze świeżych i jadalnych owoców, są tylko jabłka, gruszki i mandarynki. Dlatego, żeby sobie pomóc jem owoce suszone lub mrożone. Po mrożonki warzywne też często sięgam, bo trudno wtedy o wiele warzyw naturalnie zbieranych latem, jak brukselka i fasolka szparagowa.  

I naprawdę nie mamy się czego bać, bo mrożenie to jeden z najmniej szkodliwych sposobów konserwacji żywności. Oczywiście mrozić można wiele produktów, ale tym razem chcę się skupić tylko na najbardziej witaminowej żywności, do której zimą mamy ograniczony dostęp. Dlatego opiszę mrożonki warzywne i owocowe, byśmy ze spokojem mogli przypomnieć sobie np. smak truskawek w środku zimy.

“Świeże” owoce i warzywa tracą wartościowe składniki

Ogólnie wiadomo, że świeże owoce i warzywa są bardzo wartościowe. Zawierają wiele cennych składników mineralnych oraz witamin, których skład uzależniony jest od rodzaju owoców i warzyw. Bardzo chętnie kupujemy świeże owoce i warzywa, ale nie do końca zdajemy sobie sprawę, co tak naprawdę znaczy słowo “świeże”. Po prostu zakładamy, że to każdy owoc i każde warzywo, które nie uległy żadnemu przetworzeniu i konserwacji. Tak naprawdę owoce i warzywa są świeże góra przez jeden dzień po zebraniu. Z każdym kolejnym dniem kiedy narażone są na światło dzienne, zmianę temperatury i inne czynniki, tracą część ze swoich cennych składników odżywczych i witamin.

W dodatku podczas transportu i przechowywania, owoce i warzywa narażone są na urazy, typu zgniecenie, czy obicie. To z kolei powoduje szybsze psucie się, zwłaszcza delikatnych owoców i warzyw. W trakcie transportu i przechowywania, owoce i warzywa przechodzą też przez wiele rąk i tak naprawdę nie mamy pewności, w jaki sposób były traktowane. Czy zawsze znajdowały się odpowiedniej temperaturze i w miarę czystych warunkach. Na pewno niejednokrotnie zdarzyło się nam kupić owoce lub warzywa, które ładnie wyglądały tylko do kasy sklepowej. W domu okazywało się, że szybko straciły swój urok i np. sczerniały, albo w środku były zgniłe. To często efekt przechowywania w nieodpowiedniej temperaturze. 

Mrożonki warzywne i owocowe, a składniki odżywcze

Jak widać nawet “świeże” owoce i warzywa niekoniecznie muszą być zdrowe. Nie wspominając o produktach “warzywno-owocowo-podobnych”, które mają zastępować nam np. świeże truskawki poza sezonem. A tak naprawdę to produkty pełne wody, sztucznych barwników i konserwantów. Smakiem też nie przypominają oryginalnego owocu, czy warzywa. Nie dostarczają nam również wartościowych składników i witamin.

No dobrze, a jak na tym tle wyglądają mrożonki warzywne i owocowe? Od razu napiszę, że zaskakująco dobrze, chociaż muszę przyznać, że też tracą część witamin. Przyjmuje się, że mrożonki warzywne i owocowe tracą średnio około 10%-20% witamin i dotyczy to głównie witamin C, A i B. Ale i tak strata witamin jest mniejsza, albo chociaż porównywalna do strat witamin w produktach świeżych. 

Mrożonki warzywne i owocowe mają też tą przewagę, że podczas procesu mrożenia nie tracą składników mineralnych takich jak: żelazo, potas, miedź, mangan i wapń. Dodatkowo nie zmienia się też ilość i jakość błonnika, którego potrzebujemy do prawidłowego trawienia. Dlatego mrożenie to najbardziej naturalny proces konserwacji, który pozwala zachować najwięcej cennych składników.

Porównywalnie suszenie, gotowanie i marynowanie wykorzystywane w celu zakonserwowania owoców i warzyw, wymagają wysokich temperatur. Te z kolei niszczą sporą część składników odżywczych, które udaje się zachować w procesie mrożenia. Mrożonki warzywne i owocowe mają też inne zalety, które zostawiłam na koniec. Podsumowując artykuł w ten sposób, chcę jeszcze bardziej przekonać nieprzekonanych, że warto sięgać po mrożone owoce i warzywa, by cieszyć się ich smakiem niezależnie od pory roku.

Jak powstają mrożonki warzywne i owocowe?

A jak powstają mrożonki warzywne i owocowe? Co sprawia, że są tak wartościowe? Mając na uwadze fakt, że z każdym dniem świeże warzywa i owoce tracą wartościowe składniki, producenci mrożonek skracają cały proces mrożenia do kilkunastu godzin. Chcą z w ten sposób zapewnić nam jak najwięcej zdrowia. Jedną z najważniejszych zasad wpływających na jakość mrożonek, jest zbiór warzyw i owoców w najbardziej szczytowym momencie sezonu. To właśnie wtedy owoce i warzywa są najbardziej wartościowe, bo zawierają najwięcej witamin i składników mineralnych, no i oczywiście najlepiej smakują.

Skracając transport do koniecznego minimum i pomijając proces przechowywania, warzywa i owoce poddaje się kolejnym zabiegom. Najpierw muszą przejść odpowiednią selekcję, w celu wyeliminowania zepsutych lub wybrakowanych sztuk. Następnie owoce i warzywa pozbawia się niejadalnych części. W dalszej kolejności kroi się je na mniejsze, wygodniejsze kawałki i myje pod bieżącą wodą. Mrożonki warzywne i owocowe nie są poddawane żadnym sztucznym procesom konserwacji, bo to mrożenie je konserwuje, zapewniając im odpowiednią jakość. Dlatego mrożonki nie zawierają konserwantów.

Blanszowanie i mrożenie to naturalna konserwacja żywności

Jedynym dodatkowym procesem przed zamrożeniem warzyw i owoców jest ich blanszowanie, czyli podgrzanie. Krótkotrwałe ogrzewanie lub przelewanie gorącą wodą niszczy drobnoustroje oraz sprawia, że warzywa i owoce nie tracą smaku i koloru. Po procesie blanszowania warzywa i owoce są natychmiast schładzane, co doprowadza do ich zamrożenia. Bardzo często do mrożenia używa się strumienia lodowatego powietrza. Zabieg ten skraca cały proces i sprawia, że warzywa i owoce nie ulegają sklejeniu, zachowując kształt i naturalny wygląd. Blanszowanie delikatnie podgotowuje warzywa i owoce, dzięki czemu później wymagają krótszego przygotowywania termicznego, przez co nie tracą zbyt dużej ilości cennych składników.

Mrożenie warzyw i owoców to nie tylko najbardziej naturalna i najmniej szkodliwa konserwacja żywności. To jednocześnie jedna z najłatwiejszych i najszybszych metod, mająca na celu zachowanie większości składników odżywczych. Dodatkowo pozwala na zachowanie wyglądu, smaku i aromatu świeżych warzyw i owoców.

Proces mrożenia nie wymaga wielkich umiejętności i nakładów finansowych. Nie potrzeba do niego też skomplikowanych maszyn, czy odpowiednich warunków. Oczywiście mam teraz na myśli naszą domową linię produkcyjną. Jeśli tylko mamy ochotę i miejsce w zamrażarce, sami możemy wykonać domowe mrożonki warzywne i owocowe. Pamiętajmy jednak, by trzymać się podobnych zasad dotyczących zbioru, segregacji i innych czynności, jakie stosowane są w mrożeniu przemysłowym.

Domowe mrożonki warzywne i owocowe

Procesowi zamrażania nie mogą być poddawane zepsute lub już częściowo nieświeże owoce i warzywa. Wpłynęłoby to bardzo niekorzystnie na jakość naszych mrożonek. Nigdy nie zamrażamy też ciepłych warzyw i owoców. Jeśli zdecydujemy się na ich blanszowanie, powinno być ono kilkusekundowe, by nie podgrzało zbytnio naszych produktów. Przygotowując domowe mrożonki warzywne i owocowe, starajmy się pozbawić je nadmiaru wody, która może spowodować nadmierne oszronienie i wytworzenie się niepotrzebnego lodu. Szron i lód mogą zbytnio skleić nasze warzywa i owoce, co będzie nieapetyczne. Utrudni nam również łatwe dozowanie ilości mrożonki, jakiej będziemy chcieli użyć w przyszłości. Ważne jest też to, by w woreczku lub pojemniku z mrożonką, było jak najmniej powietrza.

Do mrożenia nie nadają się warzywa i owoce, które w dużej mierze składają się z wody. Należą do nich między innymi pomidory, arbuzy, pomarańcze i winogrona. Woda, którą zawierają, po zamrożeniu zamieni się w kryształki lodu i wpłynie niekorzystnie na miąższ owoców i warzyw. Zmieni ich strukturę i wygląd, co będzie widoczne po rozmrożeniu. Niektóre warzywa takie jak sałata, seler naciowy, ogórki i rzodkiewki, po rozmrożeniu będą wyglądały jak zgniłe i nie będą nadawały się do jedzenia. Natomiast banany, awokado i kiwi poddane niskim temperaturom, po prostu sczernieją. Domowe mrożonki warzywne i owocowe powinnyśmy opisać nazwą i datą. Dla ułatwienia polecam artykuł, który pomoże prawidłowo zamrozić domowe zapasy.

Jak wykorzystać mrożonki warzywne i owocowe?

Kiedy będziemy chcieli wykorzystać mrożonki warzywne i owocowe pamiętajmy, żeby ich całkowicie nie rozmrażać, bo puszczą za dużo wody i powstanie nieapetyczna zupa. Mrożone owoce możemy dodać bezpośrednio do deserów lub poczekać, aż delikatnie zmiękną. Na ten czas warto położyć je na sitku. Gdy zależy nam na zblendowaniu mrożonek, musimy znać wytrzymałość naszego blendera. Do niektórych urządzeń można wrzucić całkowicie zamrożone warzywa i owoce, a inne blendery sobie z nimi nie poradzą. Zamrożone owoce możemy dodać też bezpośrednio do ciasta i włożyć do piekarnika, bez uprzedniego rozmrażania lub zalać je galaretką. Wtedy owoce będą wyglądały bardziej naturalnie.

Jeśli chcemy ugotować mrożone warzywa pamiętajmy, że wymagają krótszego gotowania niż warzywa świeże. Dzięki krótszemu gotowaniu stracą mniej składników odżywczych. Ponieważ wysokie temperatury wpływają na utratę składników odżywczych i witamin, ważny jest jak najkrótszy proces gotowania lub innego termicznego przyrządzania posiłków. Gotowanie na parze pozwala na zachowanie jeszcze większej ilości składników odżywczych i witamin, które w trakcie tradycyjnego gotowania są wypłukiwane przez wodę. Pilnujmy czasu gotowania również dlatego, by nie powstała nam rozgotowana papka.

Krótszy czas gotowania oszczędza witaminy i składniki mineralne, ale co również ważne, oszczędza nasz czas i energię, wykorzystywaną do przyrządzenia posiłku. Mrożone warzywa możemy też podgrzać na patelni lub upiec w piekarniku, wsypując je bezpośrednio na blaszkę. Z pokrojonych mrożonych warzyw korzeniowych możemy zrobić zdrowe dietetyczne frytki, idealne na obiad lub jako “Zdrowe przekąski na wieczorny film i gdy najdzie Cię ochota”. Mrożone warzywa bardzo dobrze nadają się do różnych zapiekanek.

Rozmrożona żywność nie nadaje się do ponownego zamrożenia

A co zrobić, gdy z zamrażarki wyjęliśmy za dużą porcję mrożonki i chwilę stała już w temperaturze pokojowej? Czy ponownie możemy włożyć ją do zamrażarki i dosypać do pozostałych mrożonek? Czy takie mrożonki warzywne i owocowe nadal będą zdrowe i smaczne? Rozmrożone warzywa i owoce możemy ponownie zamrozić jedynie po wcześniejszym ich ugotowaniu lub innej obróbce termicznej. Ale to już nie będą takie same warzywa i owoce. Nie wykorzystamy ich też w taki sam sposób, w jaki wykorzystalibyśmy surowe owoce i warzywa zaraz po rozmrożeniu. Może lepiej więc zagotować je w słoikach, a nie zamrażać.

Czemu nie można ich ponownie zamrozić? Ponieważ zamrażanie nie zabija bakterii, a jedynie je usypia, zabija je dopiero wysoka temperatura. I to właśnie dlatego warzywa i owoce poddaje się blanszowaniu przed zamrożeniem. Wprawdzie blanszowanie nie zabija wszystkich drobnoustrojów, ale znacząco ogranicza ich ilość. Reszta bakterii zostaje uśpiona i uaktywnia się po rozmrożeniu. Wtedy w dogodnych warunkach, takich wilgoć i optymalna temperatura, bakterie zaczynają szybko się namnażać. 

To może wystarczy tylko zblanszowanie owoców i warzyw przed ponownym zamrożeniem?  W pewnym sensie blanszowanie by pomogło. Ale nie zamraża się ponownie już rozmrożonej żywności, ponieważ podczas mrożenia i rozmrażania zmienia się jej struktura. Płyny, które zostały w tkankach produktu, zamienią się w kryształki lodu i wpłyną na jego smak i wygląd. Takie mrożonki warzywne i owocowe staną się papkowate i szorstkie. Będą po prostu niedobre. Dotyczy to zresztą wszystkich produktów mrożonych.

Jak poznać w sklepie, czy mrożonka nie była już rozmrożona?

A skąd mamy wiedzieć, że mrożonki w sklepie nie uległy rozmrożeniu i ponownemu zamrożeniu? Przecież mogło do tego dojść np. na skutek awarii zamrażarki lub w trakcie transportu. To czy doszło do awarii zamrażarki, możemy poznać po zbyt dużej ilości szronu w jej środku. Ale i tak kupując w sklepie mrożonki warzywne i owocowe, musimy zwrócić uwagę na kilka rzeczy, oczywiście zaczynając od daty.

Po pierwsze wybierając mrożonki warzywne i owocowe powinniśmy sprawdzić, czy w opakowaniu nie znajduje się jedna zbita bryła. Jeśli tak jest, najprawdopodobniej opakowanie było chociaż częściowo rozmrożone. Ponowne zamrożenie sprawiło, że lód powstały z wody, skleił zawartość. Po drugie, nie powinniśmy wyczuwać przez opakowanie kilku większych grudek. Ale pamiętajmy, że niektóre warzywa są po prostu duże, jak np. różyczki kalafiora i może wyczuwamy prawidłowo zamrożony produkt. Wyjątek też może stanowić szpinak, który przed mrożeniem jest specjalnie zwijany i ma formę bloczku. Po trzecie unikajmy opakowań mrożonek, w których wyczuwamy zbyt dużo szronu lub lodu. To akurat bardzo często dotyczy mrożonych ryb i niestety niekiedy ma zawyżać wagę opakowania.

Skoro już wspomniałam o innych produktach mrożonych, to napiszę też parę słów o lodach, które są moją słabością, o czym często wspominam. Szczęściem w nieszczęściu jest fakt, że najbardziej lubię lody koktajlowe, które mają przezroczyste opakowanie. Pomaga mi ono stwierdzić, czy lody były rozmrożone. Kto kojarzy o jakich lodach piszę ten wie, że składają się z kilku warstw. Kiedy więc przez opakowanie w sklepie widzę, że warstwy się przemieszały lub układają się po skosie wiem, że lody były częściowo rozmrożone. Lody po rozmrożeniu tracą kremową konsystencję i można wyczuć w nich szorstką grudkowatość lub kryształki lodu. Rozmrożone lody są bardzo niebezpieczne, bo możemy zarazić się np. salmonellą.

Mrożonki warzywne i owocowe mają wiele zalet

Tak jak obiecałam, na koniec zostawiłam podsumowanie wszystkich zalet, jakie posiadają mrożonki warzywne i owocowe. Te 15 zalet ma zachęcić nas do korzystania z mrożonych warzyw i owoców, i cieszenia się ich smakiem niezależnie od pory roku.

Mrożonki warzywne i owocowe:

• powstają z plonów zebranych w sezonie, kiedy są najbardziej wartościowe
• są bardziej zdrowe od świeżych warzyw i owoców poza sezonem
• ich przygotowanie w domu zajmuje mało czasu i nie jest kosztowne
• nie tracą składników mineralnych oraz błonnika
• nie tracą koloru, wyglądu, smaku i aromatu, więc przypominają świeże odpowiedniki
• są bardziej wartościowe od suplementów witaminowych np. w tabletkach
• nie zawierają konserwantów w celu przedłużenia trwałości
• odpowiednio zamrożone nie ulegną zepsuciu i nie spleśnieją
• nie zawierają niejadalnych części, za które płacimy w wersji świeżej
• również te dostępne w sklepach są umyte, pokrojone i od razu gotowe do użycia
• są skomponowane w odpowiednich proporcjach np. na zupę
• dzięki nim nie musimy kupować całego kalafiora, garstki brukselki, fasolki itp.
• nie wymagają rozmrażania i gotują się szybciej od świeżych odpowiedników
• ich dostępność nie zależy od sezonu, bo są dostępne przez cały rok
• ich ceny nie są uzależnione od sezonu, jak w przypadku świeżych warzyw i owoców

Ha, czyli warto sięgać po mrożonki warzywne i owocowe, bo są pyszne, no i zdrowe.

Ana