Zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi

Słońce niezbędne do wzrostu roślin

Wszystkie rośliny do prawidłowego wzrostu potrzebują promieni słonecznych. To dzięki nim przeprowadzają proces fotosyntezy, czyli z powietrza i wody pozyskują niezbędne do wzrostu związki organiczne. Dzięki słońcu rośliny szybciej dojrzewają, dają lepsze plony i są bardziej aromatyczne. Jednak nie każda roślina potrzebuje tyle samo słońca. Są też rośliny i zioła, które rosną w cieniu lub półcieniu oraz takie, które świetnie radzą sobie w wilgotnej ziemi. Dotyczy to zarówno ziół i roślin dziko rosnących jak i tych, które możemy uprawiać na zacienionym balkonie lub w ogrodzie z ograniczonym dostępem światła słonecznego.

W ostatnim artykule przedstawiłam zioła, które chętnie wygrzewają się w promieniach słonecznych. “Zioła lubiące słońce w ogrodzie, na balkonie, parapecie i łące”. Tym razem chcę opisać zioła, które rosną w cieniu lub półcieniu i lubią wilgotną ziemię. Będzie to przydatne dla osób, które nie mają nasłonecznionego ogrodu lub balkonu, ale chciałyby uprawić chociaż kilka ziół. Zioła, które rosną w cieniu lub półcieniu i lubią wilgotną ziemię to także zioła dziko rosnące. Taka informacja przyda się tym, którzy chcieliby zbierać dzikie zioła, ale nie wiedzą gdzie najlepiej ich szukać. “Zioła dziko rosnące, czyli bukiet ziół z letniego spaceru”.

Zacienione i wilgotne miejsca do uprawy ziół

Wszystkie rośliny potrzebują słońca do prawidłowego wzrostu. Jednak niektórym wystarczy kilka godzin dobrego nasłonecznienia lub stałego, ale rozproszonego dostępu do słońca. Często cień w ogrodzie dają sąsiadujące budynki lub drzewa. Żyjemy w takich czasach, że chętnie oddzielamy się od sąsiadów sadząc wysokie żywopłoty. Daje nam to komfort i relaksującą zieleń, ale wpływa też na zacienie ogrodu. Jednak nawet w takim ogrodzie możemy uprawiać zielnik i posadzić w nim zioła, które lubią cień lub półcień. 

Takie zacienione ogrody są też często bardziej wilgotne, co również podoba się niektórym ziołom. Ziemia w takich miejscach jest chłodniejsza, a woda wolniej paruje, dłużej utrzymując wilgoć. Wadą wilgotnych i zacienionych miejsc jest zbyt łatwa podatność roślin na choroby grzybowe i pleśń. Dobrze byłoby, żeby zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi miały zapewniony odpowiedni przepływ powietrza. Dlatego nie powinny być sadzone zbyt gęsto. Dotyczy to także ziół uprawianych w doniczkach na balkonie lub parapecie. “Skąd się bierze pleśń w doniczkach?”. Musimy też pamiętać, że zioła, które rosną w cieniu lub półcieniu potrzebują mniej wody, bo często rosną wolniej.

Zielnik możemy też uprawiać na balkonie, ale nie każdy ma pełen słońca balkon od południowej strony. Nie każdy ma też jakikolwiek balkon. Bywają również balkony zacienione, niekoniecznie z powodu położenia w nieodpowiednim północno-wschodnim kierunku. Czasami balkon zasłania nam ściana lub celowo zamontowane zadaszenie. Ale jeśli chcemy to nawet na zacienionym balkonie możemy posadzić zioła, które rosną w cieniu lub półcieniu. Zaletą takiego balkonu jest wolniejsze odparowywanie wody z doniczek, co pozwala na rzadsze podlewanie. Liście takich ziół nie są narażone na bezpośrednie promienie słońca co sprawi, że będą mniej więdły, usychały i żółkły.

Zioła, które rosną w cieniu i półcieniu – podobne z wyglądu

Pietruszka naciowa – nie tylko urośnie w cieniu, lubi też chłodniejsze miejsca. Bardzo dobrze radzi sobie wysiewana w ogrodzie lub doniczkach na balkonie późnym latem, by dać dobry plon na wiosnę. Pietruszka naciowa to roślina dwuletnia, która już w pierwszym roku daje aromatyczne listki, czyli natkę, wtedy też kształtuje się jej korzeń. W następnym roku pietruszka rozrasta się bardziej w górę. Z jej łodygi również można pozyskać natkę, ale listki są już rzadsze. Pietruszka naciowa dojrzewając tworzy na łodydze baldachimy z kwiatami i nasionami. Wprawdzie może jeszcze odrosnąć, ale jej natka nie będzie już taka cenna. Oczekując na pietruszkę naciową musimy być cierpliwi, bo jej nasiona bardzo długo wschodzą. Pietruszka uprawiana w doniczce może mieć za gęsto, przez co może brakować jej ziemi i składników odżywczych. “Pietruszka w doniczce – tak trudno mi ją wyhodować”.

Kolendra – roślina, której listki są bardzo podobne z wyglądu do natki pietruszki i mogą być z nią mylone. Jednak kolendra ma całkiem inny smak i zapach, dzięki którym ma swoich zwolenników i przeciwników. Poza zielonymi listkami kolendry w kuchni często używane są też jej nasiona, które uznawane są za przyprawę. Kolendrę najlepiej uprawiać w chłodniejszym miejscu, może być to ogród i doniczka na balkonie lub parapecie. Kolendra toleruje słońce, ale woli półcień, który mogą dać np. inne wyższe rośliny. Dobrze czuje się w wilgotnej ziemi, jednak musimy uważać, by nie miała zbyt mokro, bo jej korzenie zaczną gnić. Pamiętajmy, że w chłodniejszym miejscu woda z ziemi wolniej paruje.

Zioła, które rosną w cieniu i wilgoci – dodawane do napojów

Seler naciowy – uważany jest za bardzo zdrową roślinę, z którego łodyg można wyciskać sok lub z dodatkiem warzyw i owoców robić zdrowe, pyszne koktajle. Seler naciowy raczej rzadko uprawiamy samodzielnie, bo jest dość wymagającą rośliną. Popularność selera naciowego sprawia, że coraz więcej osób chce posiadać go z własnej hodowli. Seler naciowy nie urośnie w cieniu, bo lubi ciepło i źle znosi niskie temperatury. Może jednak dobrze czuć się w półcieniu, gdzie jego soczyste łodygi nie są narażone na zbyt silne słońce. Poza tym seler naciowy lubi wilgotną ziemię, a półcień sprawia, że woda wolniej wyparuje. Decydując się na uprawę selera naciowego lepiej wybrać sadzonki, bo jego bardzo drobne nasiona długo kiełkują.

Mięta – to roślina wieloletnia o wielu odmianach, jednak najpopularniejsza z nich to mięta pieprzowa. Wszystkie gatunki mięty łatwo się rozrastają, często zabierając miejsce innym roślinom. Dlatego uprawiając miętę w ogrodzie najlepiej posiać ją w dużej donicy lub skrzyni, by ograniczyć jej obszar wzrostu. System korzeniowy mięty jest płytki, ale rozległy. Zimą mięta jakby zamiera, by na wiosnę wypuszczać z pędów nowe listki i nadal się rozrastać. Mięta z powodzeniem może reprezentować wszystkie zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi. Jest uważana za zioło, które najlepiej radzi sobie właśnie w takich warunkach. Mięta najczęściej kojarzy się z ziołem uśmierzającym ból brzucha oraz z orzeźwieniem. Często dodawana jest do napojów. “Mięta – kartka z zielnika. Ale po co i z czym to się je?”.  

Zioła, które lubią wilgoć – przyprawy do wykorzystania w kuchni

Lubczyk – to nie tylko zioło o wielu cennych właściwościach, ale także ceniona w kuchni przyprawa. Smak i aromat lubczyku przypomina maggy, dlatego chętnie jest on dodawany do rosołu. Lubczyk z powodzeniem może zastąpić sól “Zioła zastępujące sól, czyli naturalne zamienniki soli”. Uprawiając lubczyk możemy wybrać miejsce słoneczne, które da mu ulubione ciepło. Ale lubczyk bardzo dobrze poradzi sobie w cieniu i półcieniu. Pomoże mu to zachować potrzebna wilgoć, bo nie znosi suszy i wymaga stałego nawadniania. W uprawie lubczyku istotne jest też to, że potrzebuje ziemi żyznej, bogatej w składniki odżywcze. Jest to szczególnie ważne przy uprawie doniczkowej. “Nawożenie ziół w doniczkach – po co i jak nawozić zioła?”.

Estragon – kolejne zioło bardzo często wykorzystywane w kuchni. Trzeba jednak pamiętać, że jego smak jest dość intensywny i trzeba stosować go z umiarem, żeby nie zdominował potrawy. Estragon lubi wygrzewać się w słońcu, ale dobrze też czuje się w półcieniu. Niestety nie lubi wiatru, więc warto zapewnić mu jakąś osłonę, np. narożnik ogrodu lub bliskość roślin, które uchronią go przed wiatrem. Trzeba też pamiętać, że estragon lubi wilgotną ziemię i wymaga regularnego podlewania. Dobrze czuje się w ziemi gliniastej, która utrzymuje wilgoć, ale nadmiar wody mu szkodzi. Dość szybko się rozrasta, może więc zabierać miejsce i dawać cień innym roślinom. Estragon można też uprawiać w doniczce, gdzie osiąga mniejsze rozmiary.

Własna uprawa roślin daje satysfakcję

Samodzielna uprawa ziół i innych roślin daje dużo satysfakcji i gwarantuje zdrowe zbiory. Warto wiedzieć, że w cieniu lub półcieniu oprócz ziół dobrze sprawdzą się też warzywa liściaste. Przeważnie mają one większe liście, żeby łatwiej chłonąć promienie słoneczne w zaciemnionych warunkach. Jeśli mamy więcej miejsca i chcemy uprawiać coś jeszcze oprócz ziół warto wybrać różne rodzaje sałat, szpinak, jarmuż, rukolę, roszponkę, szczaw, botwinkę i szczypiorek. Liście takich warzyw szybko więdną w pełnym słońcu. Dlatego warzywa liściaste dużo lepiej radzą sobie chociaż w lekkim półcieniu. Tak uprawiane będą bardziej okazałe, soczyste i sprężyste, a to o ich liście najbardziej nam chodzi. Świeże zielone listki możemy wykorzystać do sałatek, kanapek i koktajli.

Natomiast pamiętajmy, że w cieniu i półcieniu nie sprawdzą się zioła i rośliny, które obficie kwitną i owocują. Do tego procesu potrzebują o wiele więcej światła słonecznego. Warto też pamiętać, że ziemia w cieniu jest chłodniejsza. Nie najlepiej będą sobie w niej radziły rośliny bulwiaste i korzeniowe, które to co mają najlepszego chowają w ziemi. “Warzywa korzeniowe – smaczne, zdrowe, kolorowe”. A może nie mamy balkonu i ogrodu, ale chcemy zbierać dzikie zioła, aby korzystać z ich właściwości. Szukając konkretnych ziół musimy wybrać się w miejsca, w których najchętniej rosną. Tak jak wszystkie zioła, również te dzikie nie zawsze potrzebują dużo słońca. Poznajmy dzikie zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi.

Dzikie zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi

Skrzyp polny – roślina wieloletnia, która zasypia na zimę, aby wiosną z podziemnych pędów wypuszczać nowe zielone łodygi. Młody skrzyp polny przypomina siewki sosny lub wilczomlecz sosnkę. Bardzo lubi miejsca zacienione i chętnie wybiera wilgotną ziemię. Można spotkać go przy rowach, polnych drogach lub w zacienionych zagajnikach.  

Bluszcz pospolity – bardzo inwazyjna pnąca się roślina. Wprawdzie rośnie chętnie w pełnym słońcu oplatając np. domy i płoty. Ale lubi też mocno zacienione miejsca i chętnie wybiera parki i lasy o dużej wilgotności. Dzięki bluszczowi takie miejsca wyglądają magicznie i bajkowo. Bluszcz pospolity to zioło o wielu cennych właściwościach, wykorzystywane w medycynie i kosmetyce. “Bluszcz pospolity – kartka z zielnika. Ale po co i z czym to się je?”. 

Bluszczyk kurdybanek – niepozorne dzikie zioło, które głównie płoży się po ziemi lub nisko oplata drzewa. Może być też ozdobą zacienionego ogrodu, zwłaszcza gdy zakwitnie małymi niebieskimi kwiatkami. Bluszczyk kurdybanek nie lubi bezpośredniego działania słońca, dlatego często chowa się w cieniu wyższych roślin. Wybiera miejsca cieniste i podmokłe. Chętnie rośnie nad brzegami rzek i rowów. 

Czosnek niedźwiedzi – najchętniej rośnie w cienistych, wilgotnych lasach pod osłoną drzew. Często tworzy całe łany. Jednak trzeba bardzo uważać, bo jego liście do złudzenia przypominają rosnącą w takich samych warunkach trującą konwalię. “Dzikie zioła podobne z wyglądu do innych dzikich roślin”. Istotne jest też to, że dziko rosnący czosnek niedźwiedzi w Polsce może być tylko atrakcją, bo nie wolno go zrywać. Ponadto wybiera tylko niektóre regiony naszego kraju. Za to coraz częściej uprawiany jest w zacienionych ogrodach.

Zalety ziół wybierających cień i wilgoć

Warto doceniać rośliny i zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi. Dotyczy to zarówno roślin dziko rosnących, jak i tych z własnej uprawy. Otacza nas tyle niezdrowego jedzenia, że warto spróbować wyhodować lub zebrać kilka zdrowych ziół i wykorzystać je w swojej diecie. Zioła, które rosną w cieniu, półcieniu i wilgotnej ziemi mają też wiele innych zastosowań np. w kosmetyce. Pomogą nam sprawić, że będziemy nie tylko zdrowsi, ale też ładniejsi. “Zioła na skórę – naturalnie piękna, promienna twarz i ciało”. Samodzielna uprawa lub zbiór ziół da nam zdrowie, urodę i satysfakcję poprawiając samopoczucie.

Ana