Jogurt naturalny, grecki i skyr – czy one się czymś różnią?

Jogurt naturalny, grecki i skyr, czy one się czymś różnią?

Sięgając pamięcią do mojego dzieciństwa, a będzie to jakieś czterdzieści parę lat w tył, nie kojarzę nawet słowa “jogurt”. Może jakieś jogurty były, ale ja ich nie pamiętam. Za to jakąś dekadę później, gdy byłam nastolatką, chętnie sięgałam po jogurt, jedyny jaki pamiętam. Kto kojarzy, to zapraszam do wspomnień, a kto nie wie, to opiszę. Jedyny jogurt z tamtych czasów był sprzedawany w kwadratowym, a właściwie w prostokątnym kubeczku. Miał truskawkowy smak i był dość rzadki. Wystarczyło tylko zrobić dziurkę we wieczku i można było pić jogurt bezpośrednio z kubeczka. Bardzo często kupowało się do niego zwykłą bułkę, ale razem smakowały niezwykle, takie pyszne śniadanko…

Czemu o tym piszę? Ponieważ teraz, gdy mam kupić jogurt, kręci mi się w głowie od wyboru. Nie chodzi nawet o ilość producentów i smaków, bo to mogłabym jakoś ograniczyć, wybierając ulubione. Chodzi o to, że nawet decydując się na jogurt naturalny, można dostać kręćka. A do tego dochodzą jeszcze jogurt grecki i skyr. Czy one się czymś różnią i czy są zdrowe? Który jogurt najlepiej kupić i który do czego najbardziej pasuje? Tym razem spróbuję odpowiedzieć na powyższe pytania. Wspomnę też, na co zwrócić uwagę wybierając jogurt oraz czy jogurty smakowe i w wersji light, to dobry wybór.

Jak powstaje jogurt naturalny?

Wszystkie rodzaje jogurtów powstają z mleka, więc są to produkty nabiałowe. Jogurt często wzbogaca się innymi składnikami, jak np. śmietanka, mleko w proszku, czy stabilizatory, ale czy to dobrze, napiszę później. Najważniejsze w jogurcie są kultury żywych bakterii, które powstają w procesie fermentacji. Produkt mleczny musi mieć w składzie określoną minimalną ilość żywych kultur bakterii, by mógł nosić nazwę “jogurt”. Prawdziwy jogurt naturalny składa się właśnie tylko z mleka i szczepów bakterii. 

Do jego produkcji używa się świeżego mleka, do którego po podgrzaniu dodaje się szczepy bakterii. Bakterie odpowiedzialne są za proces fermentacji i w efekcie powstaje zdrowy jogurt naturalny. Warto też wiedzieć, że jogurt jako produkt fermentowany zachowuje wszystkie wartościowe składniki, które znajdują się w mleku. Dodatkowo jest wzbogacony o kwas mlekowy i posiada też więcej aminokwasów niż mleko świeże. Kwas mlekowy jest też  bardzo dobrym konserwantem, dlatego jogurty nie wymagają innych konserwantów, zapewniających długą świeżość i nie psują się tak szybko jak świeże mleko.

Bakterie w jogurcie wytwarzają bardzo cenny kwas mlekowy, który jest pokarmem dla jelit i bardzo korzystnie wpływa na ich pracę. Żywe kultury bakterii zapewniają odpowiednią florę bakteryjną, niezbędną do prawidłowej perystaltyki jelit, odpowiadają też za właściwą odporność organizmu. Kwas mlekowy sprawia, że jogurt uważany jest za naturalny probiotyk, który powinno się stosować przy kuracji antybiotykowej. Ponieważ pomaga odbudować florę bakteryjną wyjałowionych leczeniem jelit. Podobne działanie mają też produkty kiszone, bo w ich składzie również znajdziemy kwas mlekowy. Naturalny jogurt ma lekko kwaśny smak, za który odpowiedzialne są właśnie żywe kultury bakterii. 

Jogurt naturalny, czy już słodki deser?

Jogurt w takiej naturalnej wersji jest najzdrowszy i nie zawiera dodatkowych ulepszaczy. Niestety nie każdemu smakuje jogurt naturalny, więc producenci często dodają do niego owoce lub inne poprawiające smak dodatki. Jeśli są to naturalne owoce lub inne składniki np. miód, to jogurt jest nadal bardzo wartościowy. Jednak często producenci wytwarzają produkty “jogurtopodobne”, od których uginają się półki w sklepowych lodówkach.

Najgorszym składnikiem takich jogurtów jest cukier, często ukrywający się pod innymi nazwami jak np. syrop fruktozowo-glukozowy. Niestety w jogurtach smakowych cukier często jest drugim składnikiem na liście, zaraz po mleku, a jego ilość często porównywalna jest do ilości cukru w batonach. A przecież po jogurt sięgamy dla zdrowia i sylwetki, w dodatku z tego samego powodu unikamy batonów.

Jogurt może być wzbogacony o podnoszące jego atrakcyjność (niestety często w oczach dzieci), tłuszcz kakaowy, gumę arabską, barwniki i sztuczne aromaty. Często do jogurtów dodawane są kolorowe cukierki i płatki w polewie cukrowej. A taki produkt to już bardziej kaloryczny deser niż wartościowy jogurt. Jedynymi cennymi dodatkami, które mogą wzbogacić jogurt są owoce, miód, ziarna, orzechy oraz musli i naturalne płatki zbożowe. Może lepiej więc kupić naturalny, zdrowy jogurt i samodzielnie uatrakcyjnić jego smak. W dodatku przygotowując swój pyszny i zdrowy jogurt, możemy ładnie go udekorować i przy okazji nacieszyć oczy, bo przecież “Jemy oczami, czyli niech się dzieje na talerzu”.

Czy wybierać odtłuszczone jogurty light?

Wybierając odtłuszczone jogurty naturalne light pamiętajmy, że to tłuszcz jest naturalnym zagęstnikiem jogurtu. Jeśli więc jogurt naturalny jest pozbawiony tłuszczu i nadal jest gęsty, to musiał być zagęszczony w inny sposób. Za chwilę napiszę, jakie zagęstniki najczęściej dodaje się do jogurtu. Musimy też pamiętać, że odtłuszczone jogurty zawierają również mniej witamin rozpuszczalnych w tłuszczach takich jak A i D. Natomiast witaminy te potrzebne są naszemu organizmowi do wchłaniania wapnia dostarczanego z jogurtem. 

I powstaje trochę błędne koło, bo ograniczając zawartość tłuszczu w jogurcie, zapewniamy sobie szczupła sylwetkę, ale nie wykorzystujemy cennych witamin i wapnia, dostarczanych z jogurtem. Dlatego najbardziej polecanym przez dietetyków i lekarzy, jest jogurt o obniżonej zawartości tłuszczu, znajdującej się w przedziale 2%-3,5%. Taki jogurt nie zrujnuje naszej sylwetki, nie podniesie znacząco poziomu cholesterolu, a jednocześnie dostarczy witamin, odpowiedzialnych za wchłanianie wapnia. Ponadto musimy pamiętać, że tłuszcz jest nam potrzebny do prawidłowego funkcjonowania, więc i tak musimy go dostarczać z pożywieniem. “Tłuszcze w pożywieniu – czy naprawdę trzeba się ich unikać?”.

Co to jest jogurt grecki lub typu greckiego?

Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku jogurtu typu greckiego oraz skyr, które teraz opiszę. Ponieważ oba te jogurty są już gęste i nie wymagają dodatkowych zagęstników.

Nazwa “jogurt grecki” jest zastrzeżona i przeznaczona tylko dla jogurtów wyprodukowanych na terenie Grecji. Wszystkie inne podobnie wytwarzane produkty noszą nazwę “jogurt typu greckiego”. Ale to raczej tylko na opakowaniach i do nie do końca, bo nawet na opakowaniach najczęściej widzimy “jogurt typ grecki”, gdzie słowo “typ” jest pisane małą i niezauważalną czcionką. W potocznym języku, czy nawet w różnych przepisach kulinarnych i tak najczęściej używamy nazwy “jogurt grecki”. Producenci wiedzą, że te dwie nazwy mogą być mylące dla osób, które nie wiedzą o zastrzeżeniu nazwy. A nazwa “jogurt typu greckiego” brzmi trochę jak “wyrób czekoladopodobny”, co może sugerować, że “jogurt typu greckiego” jest mniej wartościowy.

Zresztą dużo w tym prawdy, bo modyfikacje jogurtu typu greckiego są dozwolone. Tylko ten prawdziwy “jogurt grecki” pochodzący z Grecji ma określone normy dotyczące składu i produkcji. W przypadku wytwarzania “jogurtów typu greckiego” jest większa dowolność, więc warto czytać etykiety. Producenci dla modnej i zdrowej nazwy, są w stanie dużo zrobić, bo wiedzą przecież, że większość z nas nie czyta etykiet i kupuje tylko nazwę.

Właściwości jogurtu greckiego

Jogurt grecki lub typu greckiego również powstaje z mleka i posiada wszystkie składniki zawarte w mleku oraz bakterie kwasu mlekowego. Charakteryzuje się większą ilością tłuszczu i białka. Jednak producenci potrafią zrobić wszystko dla swoich klientów, więc odtłuszczają też jogurty typu greckiego, by mogły po nie sięgać również osoby dbające o szczupła sylwetkę. 

Między innymi dzięki zawartości tłuszczu, konsystencja jogurtu typu greckiego jest bardziej gęsta od konsystencji jogurtu naturalnego. Jogurt typu greckiego swoją gęstą oraz bardziej kremową strukturę zawdzięcza też trochę innemu procesowi produkcji. W tym przypadku mleko wykorzystane do produkcji jogurtu zostaje odpowiednio odparowane. Po dodaniu szczepów bakterii i otrzymaniu gotowego jogurtu, odsączony zostaje również nadmiar powstałej serwatki. 

Usunięcie serwatki wpływa też na to, że jogurt grecki jest bardziej kwaśny od jogurtu naturalnego. Trzeba też pamiętać, że do jego produkcji potrzeba więcej mleka, ponieważ poddaje się je odparowaniu i odsączeniu. W związku z tym jogurt grecki jest droższy od jogurtu naturalnego. Ale to właśnie dzięki większej ilości mleka, jogurt grecki posiada więcej tłuszczu i witamin. Proces produkcji jogurtu greckiego pozwala też na zachowanie większej ilości białka, przy jednocześnie niższej ilości węglowodanów. 

Co to jest i jak powstaje skyr?

Do opisania pozostał mi jeszcze skyr, który jest nowinką ostatnich lat i zyskuje na popularności. Skyr to jogurt pochodzenia islandzkiego. On również powstaje z mleka, ale proces produkcji przebiega trochę inaczej niż przypadku opisanych już jogurtów. Do podgrzanego i następnie szybko schłodzonego mleka, dodaje się mleko kwaśne i po wymieszaniu pozostawia do uzyskania neutralnego PH. Następnie odcedza się powstałą serwatkę. W trakcie produkcji dodaje się też szczepy bakterii, które wytwarzają kwas mlekowy wspierający pracę jelit. Skyr jest jogurtem gęstym o kremowej i delikatnej konsystencji. Nie jest też tak bardzo kwaśny jak pozostałe jogurty naturalne.

Skyr jest coraz częściej wybierany przez osoby próbujące schudnąć oraz przez sportowców, ponieważ jego właściwości pomagają budować mięśnie i ograniczać tkankę tłuszczową. Skyr zawdzięcza to bardzo niskiej ilości kalorii w porównaniu do innych jogurtów. Dodatkowo skyr nie posiada w ogóle tłuszczu, za to ma zwiększone ilości białka, tak potrzebnego w diecie odchudzającej i nie tylko. “Białka w diecie – ile i do czego ich potrzebujemy”. Ma też obniżoną ilość węglowodanów. Należy pamiętać, że skyr jak inne jogurty jest bardzo cennym źródłem wapnia, witamin oraz innych składników znajdujących się w mleku. Oczywiście zawiera też bardzo dużo aminokwasów.

Jak wykorzystać jogurt naturalny, grecki i skyr

Jogurty typu greckiego oraz skyr przeważnie są gęste, natomiast jogurty naturalne występują w różnych stopniach gęstości. Producenci w ten sposób chcą dopasować jogurt naturalny do każdego klienta. Pamiętajmy jednak, że na jego gęstość wpływ ma zawartość tłuszczu lub zagęstników. Wszystkie jogurty w wersji naturalnej mają neutralny, lekko kwaśny smak i pasują do podobnych produktów. Możemy jeść je w czystej wersji lub dodając płatki owsiane, zdrowe musli lub inne zdrowe dodatki, np. owoce.

Gęste jogurty typu greckiego oraz skyr nadają się do produkcji gęstych sosów i dipów, między innymi greckiego tzatziki. Można wymieszać je z ziołami i przyprawami albo ketchupem. Zastąpią sosy na bazie majonezu. W przepisach kulinarnych często zastępują również gęstą, kwaśną śmietanę. Na ich bazie można zrobić zdrowe pasty do chleba, np. łącząc je z awokado. Jogurt grecki oraz skyr bardzo dobrze sprawdzą się jako dodatek do sałatek i surówek zarówno owocowych jak i warzywnych. Nie za bardzo nadają się dań gorących, np. do zabielania sosów i zup, ale mogą być używane do dekoracji gotowych dań na talerzu. Są też idealne jako baza do wszelkich chłodników.

Jogurt naturalny dzięki rzadszej konsystencji często wykorzystuje się do przyrządzania koktajli owocowych i warzywnych. Nadaje się do wypieków, np. do ciasta jogurtowego. Jest idealny jako marynata do pieczonych mięs. Raczej nie powinien zważyć się w wysokiej temperaturze, nadaje się więc do zabielania zup i sosów. Jeśli wolimy rzadsze wersje chłodników, to również jogurt naturalny sprawdzi się w tej roli. Z jogurtu naturalnego można też przygotować dietetyczne lody, łącząc go np. z owocami. Oczywiście sprawdzi się też jako dodatek do sałatki, jeśli lubimy by obmywał wybrane przez nas składniki, co mi osobiście bardziej pasuje.

Jogurt naturalny, grecki i skyr idealne na dietę odchudzającą

Zdaję sobie sprawę, że nie pomogłam w stuprocentowym dokonaniu wyboru, który jogurt kupić, bo i tak wszystko sprowadza się do czytania składu na etykietach i naszych upodobań. Ale mam nadzieję, że chociaż trochę przybliżyłam różnice dzielące powyższe jogurty. Najważniejsze jest to, że wszystkie one w wersji naturalnej są bardzo zdrowe. Zapewniają odpowiednią florę bakteryjną jelit i inne składniki odżywcze. 

Korzystnie wpływają na utrzymanie szczupłej sylwetki i pomagają w odchudzaniu. Białko w nich zawarte pomaga zbudować i zregenerować mięśnie osobom, które odchudzanie łączą z ćwiczeniami fizycznymi. Dodatkowo białko na dłużej zapewnia sytość, co jest też ważne w trakcie diety odchudzającej. Każdy z opisanych jogurtów wnosi coś dobrego do diety, dlatego warto wybierać te, które najbardziej nam pasują. Ważne jest też to do czego mają być wykorzystane. Myślę, że to dobrze, że mamy taki duży wybór, bo możemy decydować co chcemy wprowadzić do diety. A nie jak dekady temu rozkoszować się jedynym dostępnym jogurtem, w dodatku o wątpliwej jakości.

Ana