Dynia – jesienne słońce na talerzu podnoszące odporność

Jadalna dynia i inne jesienne ozdoby

Dzień coraz krótszy i za oknem coraz mniej słońca, chłodniejsze dni przypominają, że nadeszła jesień. Wprawdzie tegoroczna jest wyjątkowo ciepła i słoneczna z czego bardzo się cieszymy. Wiemy też, że nie zawsze możemy liczyć na tak piękną jesień. Słoneczna jesień pokazuje wszystkie swoje barwy od żółtego po brązowy. Jesień ma też swoje charakterystyczne plony, które się z nią kojarzą: kasztany, żołędzie, szyszki i wrzosy. Dla nas ludzi to tylko jesienne ozdoby, ale musimy pamiętać, że jest jeszcze dynia, którą często traktujemy tylko jako ozdobę kojarzącą się z jesienią. A przecież dynia to bardzo wartościowe warzywo, które nie zawsze jest doceniane.

Pomarańczowy kolor charakteryzujący się różnymi odcieniami oraz okrągły kształt sprawiają, że dynia przypomina jesienne słońce, czym dodaje uroku nie tylko w pochmurne dni. Warto jednak nie skupiać się tylko na walorach estetycznych i docenić też cenne właściwości dyni, które między innymi pomogą nam podnieść odporność organizmu przed nadchodzącą zimą. Tym razem chcę przekonać Was, że warto zaprosić to jesienne słońce także na niekoniecznie jesienny talerz.

Zdrowotne właściwości dyni podnoszące odporność

Dynia zawiera potrzebne nam witaminy C, E, K i z grupy B. Dzięki pomarańczowemu kolorowi zawiera też beta karoten, który organizm przekształca w witaminę A. Wszystkie te witaminy potrzebne są do właściwego funkcjonowania organizmu i wspierają jego odporność. Więcej o roli witamin w codziennej diecie pisałam w “Witaminy i ich naturalne źródła pochodzące z żywności”. 

W dyni znajdziemy też niezbędne składniki mineralne, dzięki którym zdrowo pracują komórki naszego ciała. Dynia charakteryzuje się dużą ilością cynku i potasu. Zawiera także magnez, wapń, fosfor, selen i żelazo. Często nie zdajemy sobie sprawy, że od poziomu danych minerałów zależy właściwe funkcjonowanie naszego ciała i ogólne samopoczucie. “Składniki mineralne w pożywieniu – gdzie i po co ich szukać?”.

Przeciwutleniacze znajdujące się w dyni podnoszą odporność organizmu i chronią go przed chorobami. Dotyczy to zwykłego przeziębienia i bardziej poważnych chorób np. nowotworowych. Dynia wykazuje też właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Wykorzystuje się je między innymi do leczenia zapalenia układu moczowego. Przeciwzapalne działanie dyni pomaga również w bólach stawów. Przy okazji przypomnę o ziołach przynoszących ulgę przy zapaleniu stawów. “Zioła na stawy – regenerujące napary, okłady i kąpiele”.

Ponadto w dyni znajdują się duże ilości luteiny i zeaksantyny, które wspierają wzrok, a zwłaszcza zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej. Luteina jest naturalnym filtrem chroniącym oczy przed promieniami ultrafioletowymi. Cennym składnikiem dyni jest także likopen, który między innymi wspiera pracę serca zapobiegając zawałom. Warto również pamiętać, że właściwości dyni pomagają regulować ciśnienie tętnicze krwi i wpływają na jego obniżenie. Dodatkowo dynia obniża poziom złego cholesterolu zapobiegając miażdżycy. 

Lekkostrawna i niskokaloryczna dynia w codziennej diecie

Dynia jest warzywem i występuje w wielu odmianach, charakteryzujących się kolorem i kształtem. Najbardziej popularne i nadające się do spożycia są dynie zwyczajne i olbrzymie. Coraz częściej w celach spożywczych wykorzystuje się też dynię piżmową, hokkaido, prowansalską i makaronową. Wszystkie mniejsze odmiany traktowane są raczej jako ozdoby, bo mogą mieć zbyt twardy miąższ i gorzki smak. Niestety cenne i jadalne odmiany większe też często traktowane są tylko jako ozdoby głównie halloweenowe. Ciekawostką jest to, że dynia może mieć różne kolory skórki nawet białą i zieloną, ale jej miąższ jest zawsze w odcieniach pomarańczu.

Dynia jest warzywem niskokalorycznym i jej kaloryczność jest jeszcze niższa po ugotowaniu. Surowa dynia w 100 gramach ma ok 30 kalorii, a po ugotowaniu około 20 kcal. Miąższ, włókna oraz pestki dyni zawierają bardzo dużo potrzebnego nam błonnika, którego sami nie potrafimy wytworzyć. Błonnik w połączeniu z wodą pęcznieje i pomaga zaspokoić głód. Niska kaloryczność dyni oraz duża zawartość błonnika sprawiają, że dynia jest idealnym warzywem pomagającym w walce z nadwagą. “Błonnik pokarmowy – włókno roślinne w codziennej diecie”. Błonnik odpowiada także za prawidłową perystaltykę jelit, co zapobiega zaparciom i przyspiesza trawienie. Szybsze trawienie i wchłanianie składników odżywczych z pożywienia przyspiesza metabolizm i poprawia funkcjonowanie organizmu. 

Dynia jest warzywem lekkostrawnym polecanym np. po zabiegach chirurgicznych. Jest też zalecana w diecie kobiet ciężarnych, małych dzieci i osób starszych. Bardzo dobrze sprawdzi się w diecie osób zmagających się z problemami żołądkowymi. 

Dynia jedzona na surowo i po obróbce termicznej

Jadalne są wszystkie części popularnych dyni, w tym także skórka, o ile dynia nie jest zbyt dojrzała, bo wtedy skórka może być bardzo twarda. Miąższ dyni może być spożywany na surowo, ale trzeba pamiętać, że przeważnie jest dość twardy. Dlatego do spożywania na surowo nie nadają się wszystkie odmiany dyni. Decydując się na jedzenie surowej dyni najlepiej zetrzeć ją na tarce lub użyć mocnego blendera. Tak przygotowana dynia może być ciekawym dodatkiem do sałatki, owsianki lub zupy. Bardzo dobrze komponuje się z makaronem i ryżem. Z surowej dyni możemy też przygotować sok lub koktajl. 

Bardziej popularna jest dynia poddawana obróbce termicznej. Ale trzeba pamiętać, że dynie można jeść nie tylko po ugotowaniu. Warzywo to idealnie nadaje się też do grillowania, pieczenia i smażenia. “Gotowane, smażone, pieczone – zdrowo i ciepło na żołądku”. Wybierając te formy możemy przygotować między innymi dyniowe frytki, szaszłyki, ciasta, a nawet hummus. Bardzo popularne i często wybierane są sycące zupy typu krem, które nie tylko rozgrzeją, ale i pomogą też zapomnieć o głodzie przez długi czas. “Dietetyczne zupy – posiłki sycące i odchudzające”.

Warto pamiętać, że dynia nadaje się również do przyrządzania przetworów w słoikach. Ponieważ jest warzywem, które można przygotować na słodko i na słono sprawdzi się zarówno w słodkich kompotach i dżemach, jak i przetworach pikantnych i słonych. Nadaje się do kiszenia i marynowania. “Kiszone, konserwowe, marynowane – wybierz smak i zdrowie”. Ciekawym wyborem może być dynia marynowana w zalewie słodko-kwaśnej. Przy okazji polecam marynowaną dynię z cynamonem, miodem i goździkami, która na pewno słodko rozgrzeje w chłodne wieczory.

Cenne i pyszne pestki dyni nie tylko jako przekąska

Do tej pory skupiłam się na cennych właściwościach dyni oraz przygotowywaniu i spożywaniu głównie jej miąższu. Nie zapominajmy jednak, że dynia posiada też bardzo wartościowe i pyszne pestki. Po oddzieleniu pestek od miąższu należy je wysuszyć, ewentualnie dodatkowo uprażyć. Tak przygotowane mogą być dosyć długo przechowywane w szczelnym opakowaniu. 

Pestki dyni są smaczną i zdrową przekąską, która może zająć nasz czas i ręce, odciągając nas np. od innych złych nawyków, takich jak palenie papierosów lub sięganie po niezdrowe przekąski. “Zdrowe przekąski na wieczorny film i gdy najdzie Cię ochota”. Jedzenie pestek dyni uspokaja, pomaga uporać się ze stresem i poprawia nastrój. Musimy jednak pamiętać, że pestki dyni są dość kaloryczne. Jeśli obawiamy się, że zjemy ich zbyt dużo, jako przekąskę wybierzmy te w wersji niełuskanej. 

Ze względu na ciekawy smak pestki dyni często dodawane są do innych produktów. Mogą być uzupełnieniem różnego rodzaju pieczywa. “Pieczywo chrupkie, ryżowe i inne nietypowe zamienniki chleba”. Pestki dyni świetnie sprawdzają się jako posypka do zup, jogurtów lub płatków owsianych. 

Zblendowane pestki dyni z powodzeniem zastąpią tłuszcz do smarowania pieczywa. Natomiast prażone i zmielone dadzą nam mąkę dyniową, która może być wykorzystywana do wypieków albo zastąpić panierkę do mięs i warzyw. Mąka dyniowa bardzo dobrze sprawdzi się też jako zagęstnik sosów i zup.

Pestki dyni pełne cynku i zdrowych tłuszczów

Pestki dyni jak i sama dynia zawierają bardzo dużo witamin i składników mineralnych. To właśnie w pestkach znajduje się bardzo dużo cynku, który między innymi poprawia stan skóry i przyspiesza gojenie się ran.

Pestki dyni oraz inne pestki, nasiona i ziarna są bardzo zdrowe i powinny często gościć w naszej diecie. “Nasiona, pestki, ziarna – po które i dlaczego warto sięgać?”. Nie powinniśmy bać się ich kaloryczności, bo ta wynika z bogatego składu, który ma zapewnić zdrowy wzrost nowej roślinie. 

Kaloryczność pestek dyni to zasługa między innymi zdrowych tłuszczów nienasyconych bez których trudno byłoby nam funkcjonować. “Zdrowe tłuszcze w produktach – nie musisz się ich bać”. To właśnie między innymi zdrowy tłuszcz i błonnik znajdujący się w pestkach dyni poprawiają pracę jelit i zapobiegają zaparciom. “Naturalne sposoby na zaparcia – niech jelita wezmą się do pracy”.

Wspominając o zdrowych tłuszczach muszę napisać też o oleju z pestek dyni, który powstaje z surowych, nieprażonych pestek i jest tłoczony na zimno. Jego delikatny i lekko orzechowy smak pasuje do wielu potraw. Olej z pestek dyni urozmaici sałatkę, kanapkę, a nawet desery, głównie te z dodatkiem twarogu i orzechów. Trzeba jednak pamiętać, że olej z pestek dyni nie nadaje się do obróbki cieplnej i można spożywać go tylko na zimno, by nie stracił cennych właściwości.

Olej z pestek stosowany wewnętrznie i zewnętrznie

Olej z pestek dyni możemy stosować też zewnętrznie. Bardzo dobrze odżywia włosy, skórę i paznokcie. Wcierany w skórę głowy lub przesuszone końcówki włosów wzmacnia cebulki włosów ograniczając wypadanie. Natomiast końcówki włosów będą bardziej zregenerowane i mniej podatne na złamania. Jeśli zależy nam też na mocnych i pięknych paznokciach, warto posmarować je olejem z pestek dyni. 

Olej z pestek dyni stosowany na skórę odpowiednio ją natłuści, ujędrni i wygładzi. Właściwości dyni zapobiegają powstawaniu zmarszczek. Witaminy A i E oraz cynk zawarty w pestkach dyni przyspieszają regenerację naskórka. Sprawdzają się w przypadku skóry trądzikowej oraz ułatwiają leczenie ran. Są pomocne przy redukcji blizn, rozstępów i cellulitu.

Antyoksydacyjne właściwości dyni wykorzystywane są w przemyśle kosmetycznym. Dynię możemy spotkać w kremach, maseczkach, peelingach i balsamach. Coraz bardziej popularne są też domowe kosmetyki z dodatkiem oleju z pestek dyni.

Dynia, jesienne słońce na codziennym talerzu

Dynia to bardzo wszechstronne warzywo, które może posłużyć nam za ozdobę dodając uroku jesiennym dniom. Ciesząc oczy poprawi często melancholijny jesienią nastrój. Dodatkowo może być pysznym urozmaiceniem jesiennej diety i podnieść naszą odporność. “Jesienna dieta, czyli jak podnieść odporność pożywieniem”. Właściwości dyni wpływają korzystnie na nasze zdrowie, poprawiając funkcjonowanie wielu narządów. Ponadto dynia pomoże nam zadbać o nasz wygląd wzmacniając skórę, włosy i paznokcie, które pod jesienno zimowymi okryciami często tracą dobrą kondycję. Dlatego przygotowując jesienne lub halloweenowe ozdoby z dyni spójrzmy na nią inaczej i zaprośmy to zdrowe, jesienne słońce również na nasz talerz.

Ana