Ser żółty, czy produkt seropodobny? Jak rozpoznać żółty ser?

To na pewno prawdziwy ser żółty?

Większość ludzi wie jak wygląda i jak smakuje ser żółty. Znamy też różne rodzaje i zastosowania sera żółtego. Ale jestem prawie pewna, że przynajmniej część z nas kupuje i zjada produkt seropodobny myśląc, że to ser żółty. Sama znam osoby, które nie miały pojęcia, że istnieje coś takiego jak produkt seropodobny i były pewne, że zawsze wybierają jeden z rodzajów sera żółtego. Dlatego tym razem postanowiłam poruszyć ten temat i napisać czym charakteryzuje się i jak powstaje prawdziwy żółty ser. Podpowiem też jakie są zalety i wady jedzenia sera żółtego. 

Oczywiście napiszę także co to jest produkt seropodobny i do czego się go wykorzystuje. Dzięki moim wskazówkom dowiecie się jak odróżnić te dwa artykuły i jak rozpoznać prawdziwy żółty ser. Jest to bardzo istotne, bo tylko prawdziwy ser żółty dostarczy nam cennych właściwości odżywczych. Natomiast w składzie produktu seropodobnego możemy znaleźć wiele niespodzianek. W dodatku niektóre z nich mogą nam zaszkodzić, ograniczając np. wchłanianie wapnia.

Jak powstaje prawdziwy ser żółty?

Ser żółty to ogólna nazwa potoczna różnych serów dojrzewających, tak zwanych podpuszczkowych. Sery dojrzewające to po prostu różne rodzaje sera żółtego, noszące też różne nazwy i posiadające własne cechy charakterystyczne. Dzielimy je według miękkości i twardości oraz zawartości tłuszczu. Innym podziałem jest rozróżnienie po państwach, z których pochodzi dany ser żółty. Angielski np. cheddar, holenderski np. gouda, szwajcarski np. emmentaler, szwajcarsko-holenderski np. salami oraz włoski np. parmezan. Dla urozmaicenia sery żółte mogą być wędzone lub wzbogacone dodatkami. Najczęściej stosuje się zioła lub ziarna czarnuszki.

Prawdziwy ser żółty powstaje w całości z mleka. Może to być mleko krowie, kozie lub owcze. Do odpowiednio podgrzanego mleka dodaje się kultury bakterii oraz podpuszczkę odpowiedzialne za fermentację mleka. W ten sposób powstaje serwatka i ziarniste fragmenty sera, które potem są formowane i wkładane do solanki. Po namoczeniu w solance zaczyna się etap leżakowania, czyli dojrzewania sera żółtego, który może trwać nawet kilka miesięcy. Bakterie kwasu mlekowego konserwują ser i zapobiegają jego psuciu. Natomiast, żeby ser żółty nie wysychał podczas leżakowania, woskuje się go lub pakuje w specjalne folie. 

Jak powstaje produkt seropodobny?

Prawdziwy żółty ser powinien zawierać tylko mleko, sól, bakterie kwasu mlekowego i podpuszczkę. Oczywiście taki ser przeważnie jest drogi i klienci mniej chętnie po niego sięgają. Dlatego producenci sera, żeby zmniejszyć koszty produkcji i obniżyć cenę gotowego produktu, modyfikują jego skład i tak powstaje produkt seropodobny. 

Świeże mleko zastępują serwatką lub mlekiem w proszku. A żeby produkt seropodobny zawierał białko dodają wszechobecną soję. Dodają też tłuszcz roślinny, najczęściej utwardzony olej palmowy, o którym więcej pisałam w “Olej palmowy, czyli roślinny – to czemu uważany jest za zły?”. Oczywiście by produkt seropodobny jak najbardziej przypominał żółty ser, dodaje się też aromaty i barwniki. Taki produkt seropodobny nie jest serem dojrzewającym, zawierającym kwas mlekowy, odpowiedzialny między innymi za konserwację. Szybko więc traci świeżość, dlatego wymaga stosowania sztucznych konserwantów.

Przeciętny klient nie czyta etykiet, tylko patrzy na cenę. A producenci zmieniając skład, nie produkują już sera żółtego, dlatego nie mogą używać takiej nazwy. Gdy przyjrzymy się bliżej przeczytamy, że wybraliśmy produkt seropodobny np. złoty edamski, goudek w plastrach lub morski z dziurami. I nigdzie tam nie widnieje napis “ser”. Często mylące są też opakowania takich produktów, sugerujące zdjęciem, że wybieramy prawdziwy ser żółty. Warto więc nie sugerować się tylko ceną, ale także sprawdzić skład na opakowaniu pamiętając, że im jest krótszy tym lepiej. Można też postawić na znaną markę, bo te przeważnie stawiają na jakość i nie modyfikują swoich wyrobów, a ich opakowania są czytelne.

Produkt seropodobny – tańszy zamiennik sera żółtego

Sery żółte mają sporo zwolenników, a ich smak pasuje do wielu dań. Bardzo dobrze komponują się z pieczywem zarówno w formie kanapek, jak i zapiekanek czy tostów. Są także obowiązkowym składnikiem pizzy. Ich charakterystyczny smak wykorzystywany jest do produkcji krakersów, chipsów i chrupek.

Ponieważ sery żółte są dość drogie, to przy produkcji gotowych mrożonych dań, np. pizzy i zapiekanki często wykorzystuje się produkt seropodobny. To samo dotyczy też różnych budek z fast-foodami, zwłaszcza tych stawiających na ilość, np. w obleganych kurortach. Tutaj nikt nie sprawdza, czy “wystana” w długiej kolejce zapiekanka zawiera prawdziwy ser żółty. Tutaj nikogo, no może poza sanepidem, nie obchodzi skład kupowanego fast-fooda. Dlatego warto chociaż wiedzieć, że istnieje coś takiego jak produkt seropodobny, czyli tańszy zamiennik sera żółtego. 

Sery żółte pasują też do makaronów, mięs, zup, sałatek i różnych przekąsek, które sami przyrządzamy w domu. Uważajmy więc w sklepie i czytajmy etykiety, żeby wybrany przez nas rodzaj sera żółtego nie okazał się produktem seropodobnym.

Jak rozpoznać prawdziwy żółty ser?

Produkt seropodobny przeważnie jest kleisty i rozciągliwy. Kupiony w plastrach nie chce się oddzielać, łatwo się kruszy i rwie. Jeśli kupiliśmy go w kawałku, prędzej coś z niego ulepimy niż go pokroimy, bo przykleja się do noża. A już na pewno nie da się go zetrzeć na tarce. Znakiem rozpoznawczym jest też to, że nie pozostawia tłustych śladów. Prawdziwy żółty ser może być bardziej miękki lub twardy, ale przeważnie jest sprężysty. Często po przekrojeniu widać charakterystyczne prążki. 

Prawdziwy ser żółty nie powinien być popękany i pokruszony. Jeśli jest z dziurami, to powinny one mieć gładkie i ładnie wyglądające krawędzie. Nieregularnie poszarpane dziury mogą wskazywać na produkt seropodobny. Struktura prawdziwego sera żółtego powinna być jednolita na całej powierzchni. Produkt seropodobny może w jednym miejscu być bardziej suchy, a w innym gumowaty. Jeśli już łapiąc za ser żółty w sklepie zostawiliśmy na nim odcisk palca, możemy być pewni, że złapaliśmy za produkt seropodobny. Prawdziwy żółty ser jest zbyt sprężysty, by taki odcisk na nim pozostał. 

Ważny jest też smak i zapach obu wyrobów. Ser żółty ma dość ostry i lekko słony smak oraz charakterystyczny zapach mleka z domieszką zapachu, który nie wszyscy lubią. Produkt seropodobny pachnie bardziej jak margaryna i nie ma zapachu mleka. A już na pewno nie pachnie tak charakterystycznie jak większość serów żółtych. Smak produktu seropodobnego też jest tylko zbliżony do smaku żółtego sera. Ale tutaj łatwo o pomyłkę, bo sery żółte smakują różnie, a producenci robią wszystko, by produkt seropodobny jak najbardziej przypominał prawdziwy żółty ser również w smaku.

Dlaczego warto jeść ser żółty?

Ser żółty uważany jest za bardzo kaloryczny i często zbędny dodatek do dań. Jednak powinien gościć w naszej diecie, ponieważ dostarcza nam wielu składników mineralnych oraz witamin. W serze żółtym znajdziemy wapń, cynk, magnez, potas, żelazo, fosfor, miedź, chlor i sód. O tym jaką rolę w naszym organizmie pełnią poszczególne minerały pisałam w “Składniki mineralne w pożywieniu – gdzie i po co ich szukać?”. Ser żółty to również bogactwo cennych witamin, znajdziemy w nim witaminy A, E, D i K oraz te z grupy B. A o tym jak ważne dla naszego zdrowia są poszczególne witaminy możecie przeczytać w “Witaminy i ich naturalne źródła pochodzące z żywności”. 

Prawdziwy ser żółty w większości powstaje z mleka, czyli jest produktem białkowym. Dzięki dużej zawartości łatwo przyswajalnego białka bardzo dobrze wzbogaci np. dietę wegetariańską, godnie zastępując mięso. Oczywiście w smaku i wyglądzie nie przypomina szynki, ale może zastąpić ją na kanapce, dostarczając zdrowej porcji niezbędnego białka. “Białka w diecie – ile i do czego go potrzebujemy”. Cenne w serze żółtym są też zdrowe kultury bakterii wspierające naszą florę jelitową.

Po różne rodzaje sera żółtego warto także sięgnąć gdy czujemy spadek energii. Ich wysoka kaloryczność naładuje nasze baterie, a za sprawą serotoniny wydzielanej po zjedzeniu sera, poprawimy sobie humor i nabierzemy chęci do działania. Na nasze samopoczucie wpływ mają też zawarte w serach żółtych magnez i chrom, które poprawiają pracę mózgu i łagodzą stres.

Prawdziwy żółty ser nie zawiera laktozy

Ser żółty jest produktem mlecznym, więc można pomyśleć, że zawiera laktozę, ponieważ  laktoza czyli cukier mleczny jest składnikiem każdego mleka. Jednak dojrzewające sery żółte w przeciwieństwie do mleka nie zawierają laktozy, która ulega rozpadowi w trakcie fermentacji przy produkcji sera. Jest to proces w pełni naturalny, a bakterie wykorzystywane do fermentacji mlekowej zużywają laktozę, zamieniając ją w cenny dla jelit kwas mlekowy. Oczywiście dotyczy to prawdziwego sera żółtego, a nie produktu seropodobnego. Jest to bardzo ważne, bo nie wszystkie osoby są w stanie tolerować laktozę, co może skutkować dolegliwościami żołądkowymi. Osoby z nietolerancją laktozy bez obaw mogą sięgać po prawdziwy ser żółty. Więcej na temat kwasu mlekowego napisałam w artykule opisującym różne rodzaje jogurtów. “Jogurt naturalny, grecki i skyr – czy one się czymś różnią?”.

Moda na zdrowe odżywianie i coraz większa chęć klientów do wyboru produktów bio, light, bez glutenu, bez laktozy i innych tego typu, zachęciła producentów do manipulowania nie do końca świadomymi konsumentami. Niby wiemy, że powinniśmy wybierać produkty z takimi napisami, ale nie do końca wiemy dlaczego i co właściwie znaczą te słowa. Niektórzy producenci wykorzystują fakt, że ser żółty nie zawiera laktozy. Produkują takie same sery tylko na opakowaniu jednego z nich informują, że ten rodzaj sera jest bez laktozy. Jak większość tego typu produktów, cena jest trochę wyższa, dlatego nie dajmy się nabrać i świadomie róbmy zakupy.

Dlaczego warto ograniczać ser żółty?

Sery żółte charakteryzują się dość słonym smakiem, który potrafi wciągnąć. Niestety chętnie sięgamy nie tylko po słodkie przekąski, ale także po produkty zawierające sporo soli. Sól w nadmiarze może niekorzystnie wpływać na nasze zdrowie, dlatego lepiej ją ograniczać lub zastępować “Zioła zastępujące sól, czyli zdrowe zamienniki soli”. Między innymi na dość dużą zawartość soli, ser żółty powinniśmy jeść z umiarem. Szczególnie powinny uważać osoby z nadciśnieniem tętniczym oraz z chorobami nerek. Sól zatrzymuje wodę w organizmie, zakłóca gospodarkę wodno-elektrolitową i obciąża nerki dodatkową pracą.

Kaloryczność sera żółtego również zmusza niektóre osoby do ograniczania jego spożywania. W tym przypadku ser żółty często porównywany jest sera białego twarogowego, który wypada o wiele korzystniej. “Ser twarogowy – idealne białko na dietę odchudzającą”. Niestety smak, a często nawet zastosowanie obu rodzajów sera różnią się diametralnie. I jeśli mamy ochotę akurat na ser żółty to biały ser twarogowy go nie zastąpi. Dlatego lepiej zjeść jeden plasterek sera żółtego i zaspokoić ochotę, niż jeść biały ser i dopchać jeszcze serem żółtym, który nadal będzie za nami chodził. O tego typu zachciankach pisałam w “Słodycze na diecie? – Jedz, ale trzymaj się tych zasad!”.

Mało osób wie o tym, że ser żółty może uzależniać za sprawą tryptofanu, który wpływa na wydzielanie hormonu szczęścia, czyli serotoniny. Często po zjedzeniu sera żółtego czujemy nie tylko przypływ energii, ale także zadowolenie. Dlatego ser żółty poza jego charakterystycznym smakiem kojarzymy z czymś dobrym, po co chcemy częściej sięgać. Może to właśnie dla sera żółtego wybieramy pizzę, czy zapiekankę, zamiast kotleta schabowego.

Ser żółty bardzo często gości w naszym jadłospisie, ponieważ kusi swoim smakiem i ma wiele zastosowań. Myślę, że powstanie jeszcze wiele nowych dań, w których sery żółte będą grały dużą rolę. A jeśli będzie popyt na ser żółty, to w sklepach będzie pojawiało się coraz więcej produktów seropodobnych. Niestety nieświadomi klienci będą kupowali ten tańszy zamiennik sera żółtego. Bądźmy więc sprytniejsi i nie dajmy się na to nabrać, jeśli zależy nam na tym, żeby kupić prawdziwy żółty ser.

Ana